รศ.นพ.สุภนิติ์ นิวาตวงศ์ รองผู้อำนวยการศูนย์รับบริจาคอวัยวะ สภากาชาดไทย กล่าวว่า จากภาวะการขาดแคลนอวัยวะในประเทศไทย แม้ว่าจะมีผู้แสดงความจำนงบริจาคอวัยวะกว่าปีละ 50,000 ราย แต่ส่วนใหญ่การเสียชีวิตมิใช่เกิดจากสมองตาย หรือมีข้อห้ามของการบริจาคอวัยวะ เช่น เสียชีวิตด้วยภาวะหัวใจหยุดเต้น หรือมีการติดเชื้อ และอวัยวะได้รับบาดเจ็บจนทำให้ไม่สามารถนำอวัยวะไปใช้ปลูกถ่ายได้ รวมถึงปัญหาอวัยวะที่นำไปปลูกถ่ายหรือทำงานได้ไม่ดี เข้ากันไม่ได้กับร่างกายของผู้รับ เนื่องจากปัจจัยต่าง ๆ ได้แก่ อายุของผู้บริจาค ขนาดของอวัยวะ การทำงานของอวัยวะ ระยะเวลาขาดเลือดของอวัยวะ และความแตกต่างของเนื้อเยื่อ เป็นต้น โดยอวัยวะที่นำมาปลูกถ่ายให้ผู้ป่วยได้มาจากผู้บริจาค 2 กลุ่ม เท่านั้น คือ กลุ่มที่หนึ่งผู้บริจาคที่มีชีวิต อวัยวะที่สามารถบริจาคได้คือ ไต และตับ ผู้บริจาคกลุ่มนี้ต้องเป็นญาติโดยสายโลหิต หรือเป็นสามีภรรยาที่อยู่กินกันเปิดเผยอย่างน้อย 3 ปีเท่านั้น หากผู้รอรับอวัยวะไม่มีญาติที่สามารถบริจาคอวัยวะให้กันได้ เช่น หมู่เลือดหรือเนื้อเยื่อเข้ากันไม่ได้ ผู้บริจาคมีสุขภาพไม่สมบูรณ์ ฯลฯ จะต้องรออวัยวะจากผู้บริจาคเท่านั้น กลุ่มที่สอง คือ ผู้บริจาคที่เสียชีวิตจากภาวะสมองตาย ซึ่งสามารถบริจาคได้ทุกอวัยวะ ได้แก่ หัวใจ ปอด ตับ ไต ตับอ่อน และลำไส้เล็ก แพทย์ต้องวินิจฉัยว่ามีภาวะก้านสมองตาย และญาติลงนามยินยอมบริจาคอวัยวะ ซึ่งอวัยวะที่ปลูกถ่ายได้ ได้แก่ ไต 2 ข้าง ปอด 2 ข้าง หัวใจ ตับ ตับอ่อน และลำไส้เล็ก

 

นอกจากนี้ยังมีเนื้อเยื่อที่ปลูกถ่ายได้ ได้แก่ กระจกตา ลิ้นหัวใจ หลอดเลือด ผิวหนัง กระดูกและเส้นเอ็น โดยคุณสมบัติของผู้บริจาคอวัยวะ มีดังนี้ 1) อายุไม่เกิน 65 ปี 2) เสียชีวิตจากสภาวะสมองตายด้วยสาเหตุต่าง ๆ 3) ปราศจากโรคติดเชื้อรุนแรง และโรคมะเร็ง 4) ไม่เป็นโรคเรื้อรังซึ่งทำให้อวัยวะเสื่อม เช่น เบาหวาน หัวใจ โรคไต ความดันโลหิตสูง โรคตับ และไม่ติดสุรา 5) อวัยวะที่จะนำไปปลูกถ่ายต้องทำงานได้ดี 6) ปราศจากเชื้อโรคซึ่งอาจจะถ่ายทอดทางการปลูกถ่ายอวัยวะ เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิดบี หรือซี ไวรัสโรคเอดส์ ฯลฯ และคุณสมบัติของผู้บริจาคดวงตา มีดังนี้ 1) อายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป 2) ไม่จำกัดเพศ 3) ไม่จำกัดหมู่เลือด 4) เป็นผู้ปราศจากเชื้อที่ถ่ายทอดทางกระจกตา เช่น โรคเอดส์ ไวรัสตับอักเสบชนิดบี หรือซี เป็นต้น และ 5) ผู้ที่มีสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง เคยทำเลสิก เคยผ่าตัดต้อกระจก ก็สามารถบริจาคได้

 

 

 

 

รศ.นพ.ฉัตรชัย มิ่งมาลัยรักษ์ ประธานกรรมการบริหารการปลูกถ่ายอวัยวะ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ กล่าวว่า ปัจจุบันมีผู้ป่วยที่รอคอยการการบริจาคอวัยวะ ณ วันที่ 31 กรกฎาคม 2567 มากถึง 7,133 ราย โดย 95 เปอร์เซ็นต์ เป็นผู้ป่วยที่รอ “ไต” มีจำนวนมากถึง 6,619 ราย ซึ่งถือเป็นอวัยวะที่ขาดแคลนที่สุด รองลงมา คือ ตับ หัวใจ ปอด และตับอ่อน ขณะเดียวกันมีผู้ที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะแล้วเพียง 465 ราย และทุก ๆ สัปดาห์จะมีผู้เสียชีวิต 2 ราย จากการรอปลูกถ่ายอวัยวะ และมีแนวโน้มจำนวนผู้รอรับอวัยวะเพิ่มขึ้น แม้ว่าผู้บริจาคจะสามารถบริจาคอวัยวะและเนื้อเยื่อเพื่อนำไปปลูกถ่ายอาจนำไปช่วยเหลือชีวิตคนได้ 8-9 ชีวิต อีกทั้งการบริจาคอวัยวะถือเป็นการสร้างประโยชน์และความสุขอย่างไม่มีที่สิ้นสุด งานนี้จึงถูกจัดขึ้นเพื่อเชิญชวนและให้ความรู้กับประชาชนทั่วไปถึงความสำคัญและประโยชน์ของการบริจาคอวัยวะ สำหรับผู้สนใจสามารถแสดงความจำนงบริจาคอวัยวะและดวงตา อีกทั้งการบริจาคอุทิศร่างเพื่อการศึกษา เพื่อเป็นการให้ชีวิตใหม่แก่ผู้ป่วยได้กลับคืนสู่สังคมด้วยคุณภาพชีวิตที่ดี และยังมีโอกาสได้สร้างประโยชน์ให้กับสังคมต่อไป